Rosnące temperatury, spadek różnorodności biologicznej, coraz częstsze ekstremalne zjawiska pogodowe, topnienie lodowców i podnoszenie się poziomu oceanów. Konsekwencje zmian klimatycznych są coraz bardziej widoczne i destrukcyjne. W obliczu tego zagrożenia pojawia się coraz więcej rozwiązań, które spowalniają i, miejmy nadzieję, odwracają te skutki. Wśród nich ponowne zalesianie wyróżnia się jako potężna i naturalna broń. Ale w jaki sposób faktycznie działa, aby złagodzić zmiany klimatyczne? W jaki sposób każdy z nas może wziąć udział w tym ruchu na rzecz budowania bardziej ekologicznej przyszłości?

Zdjęcie wprowadzające: kampania ponownego zalesiania namorzynów prowadzona przez organizację pozarządową LIFE, Indonezja, 2023.

Potencjał ponownego zalesiania w obliczu zmian klimatycznych

Drzewa odgrywają zasadniczą rolę w magazynowaniu CO₂, jednego z głównych gazów odpowiedzialnych za efekt cieplarniany. Wychwytując go w procesie fotosyntezy, magazynują go, ograniczając w ten sposób jego obecność w atmosferze. Szacuje się, żejedna tona drewna zawiera około 0,5 tony węgla ! Ten naturalny proces wychwytywania dwutlenku węgla przez lasy można wykorzystać do zrównoważenia znacznej części globalnych emisji.

Rzeczywiście, według badania Szwajcarskiego Federalnego Instytutu Technologii w Zurychu (ETH Zurich) ponowne zalesianie i przywracanie istniejących lasów i gruntów zdegradowanych na całym świecie mogłoby wychwycić do 226 gigaton dodatkowego węgla. Liczba ta reprezentuje ponad sześciokrotność globalnej emisji CO₂ zarejestrowanej w 2022 r. Teoretycznie jest zatem możliwe, że ponowne zalesianie, jeśli zostanie podjęte na dużą skalę, zapewni namacalne rozwiązanie problemu stabilizacji globalnych temperatur. Należy jednak pamiętać, że muszą temu towarzyszyć inne wysiłki, takie jak redukcja emisji gazów cieplarnianych. I oczywiście, cokolwiek się stanie, musimy zacząć od powstrzymania wylesiania.

Czy ponowne zalesianie wystarczy w walce ze zmianami klimatycznymi?

Chociaż ponowne zalesianie stanowi potężną dźwignię działania, nie może być jedyną odpowiedzią na te problemy zmiany klimatu. Rzeczywiście, osiągnięcie rozmiarów pozwalających drzewom na wychwytywanie dużych ilości węgla zajmuje lata, a nawet dziesięciolecia. Ponadto w świecie, w którym emisja CO₂ stale rośnie, nigdy nie będzie można wydobyć całego węgla powstałego w wyniku działalności człowieka.

Aby zmaksymalizować efekty ponownego zalesiania, dlatego konieczne jest wsparcie tej strategii innymi środkami, takie jak przejście na energię odnawialną, poprawę efektywności energetycznej i zmniejszenie zużycia paliw kopalnych. Po włączeniu do globalnego planu działań w dziedzinie klimatu ponowne zalesianie może naprawdę stać się naturalnym i trwałym lekarstwem na ochronę naszej planety.

LIFE: na rzecz zrównoważonego ponownego zalesiania z poszanowaniem ekosystemów

Wśród inicjatyw zaangażowanych w walkę ze zmianami klimatycznymi poprzez ponowne zalesianie znajduje się organizacja pozarządowa ŻYCIE wyróżnia się swoim Kampania SAPOUSSE która działa na rzecz zrównoważonego ponownego zalesiania w kilku regionach świata. Jego cel: przywracanie zniszczonych lasów i podnoszenie świadomości społeczności lokalnych na temat znaczenia ochrony drzew. Daje im także możliwość generowania dodatkowego dochodu poprzez eksploatację niektórych gatunków wybranych ze względu na ich zasoby, takie jak ich owoce lub drewno. Można je wykorzystać w rzemiośle, budownictwie itp. Oferują zatem możliwości gospodarcze, jednocześnie wspierając zrównoważone i przyjazne dla środowiska praktyki.

Wspierana przez sieć wolontariuszy i partnerów lokalnych, NGO LIFE prowadzi wspólnie z SAPOUSSE kampanie sadzenia dostosowane do specyficznych ekosystemów każdego regionu, zapewniając przetrwanie posadzonych drzew i harmonijną integrację ze środowiskiem naturalnym. Zapewnia zaangażowanie społeczności lokalnych, zapewniając im narzędzia szkoleniowe i zasoby potrzebne do utrzymania nowych lasów. W 2024 r. projekt SAPOUSSE umożliwił już posadzenie kilku tysięcy drzew na obszarach dotkniętych wylesianiem, zwłaszcza w Afryce i na Madagaskarze. W Azji, a zwłaszcza w Indonezji, przywraca także namorzyny – ekosystemy zdolne do wychwytywania nawet pięciokrotnie więcej dwutlenku węgla niż lasy lądowe.

Na całe życie, sadzić drzewa nie wystarczy: chodzi o zapewnienie równowagi ekologicznej. Aby ponowne zalesianie było korzystne, należy je zaplanować z uwzględnieniem potrzeb każdego siedliska. Nieodpowiednie sadzenie grozi naruszeniem gleby, wyczerpywaniem zasobów wody, a nawet szkodzeniem lokalnej różnorodności biologicznej.

Ponowne zalesianie: wspólne zobowiązanie na przyszłość

Każdy z nas może odegrać zasadniczą rolę w tym ruchu na rzecz bardziej ekologicznej przyszłości, aktywnie uczestnicząc w inicjatywach ponownego zalesiania, takich jak SAPOUSSE, ale także podejmując codzienne działania mające na celu ochronę naszego środowiska. Niezależnie od tego, czy chodzi o wspieranie lokalnych projektów, podejmowanie odpowiedzialnych wyborów konsumenckich, czy po prostu podnoszenie świadomości na temat znaczenia drzew i ekosystemów, liczy się każdy wysiłek.

Razem mamy moc wywierania wspólnego wpływu. Zwiększa się liczba działań, nawet skromnych, które pomagają zmienić mentalność i politykę. Dlatego niezwykle ważne jest, aby wszyscy wzięli udział w tej mobilizacji, ponieważ walka ze zmianami klimatycznymi wymaga zaangażowania zarówno lokalnego, jak i globalnego.

W czasie, gdy planeta się ociepla, inicjatywy takie jak LIFE z SAPOUSSE przypominają nam, że każde zasadzone drzewo to krok w kierunku bardziej zrównoważoną przyszłość. W tej zaciekłej walce ze zmianami klimatycznymi ponowne zalesianie wnosi nutę nadziei, symbol odporności i odnowy. Ucieleśnia ideę, że konkretne działania, prowadzone lokalnie, ale koordynowane globalnie, mogą naprawdę zmienić.

Ścieżka jest wyznaczona i od każdego z nas zależy, czy nią pójdzie. Przyszłość naszego klimatu zależy nie tylko od wyborów rządów i organizacji takich jak LIFE, ale także od indywidualnego zaangażowania. Razem, dzięki zdecydowanym i trwałym działaniom, mamy moc ponownego zalesiania planety, ochrony jej ekosystemów i pozostawienia przyszłym pokoleniom zdrowszego i bardziej stabilnego środowiska.